Aan tafel
Aan tafel op het Indisch achtererf en in de Molukse barak op het Nederlands openluchtmusum en eet een hapje mee, wordt mogelijk gemaakt door het Nederlands Openluchtmuseum en Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN).
Zij hebben vijf immaterieel erfgoed-groepen met een gevarieerd aanbod uitgenodigd om zichzelf aan de bezoekers van het Openluchtmuseum te presenteren in het museum.
De stichtingen Indisch Erfgoed en Muhabbat waren ook uitgenodigd. Beide stichtingen kozen bewust voor een datum in de maand augustus.
Op 15 augustus herdenkt de Indische gemeenschap de formele beëindiging van de Tweede Wereldoorlog voor het Koninkrijk der Nederlanden.
Indonesië herdenkt op 17 augustus de stichting van de Republik Indonesia.
19 augustus 2023
Op 19 augustus presenteren Indisch koken en de Indische rijsttafeltraditie zich samen met Het slurpen van papeda.
Aan tafel - wat eten we vandaag?
Op het Indisch achtererf en in de Molukse barak maak je kennis met de Indische en Molukse keuken.
Wil je meer weten over de Indische rijstafel en Indisch koken? Kom dan aan tafel op het Indisch achtererf. Er is een Indische keuken quiz, en een digitale presentatie, je eet nasi goreng uit een bananenbald en je kan meezingen met Indische liedjes.
In de Molukse barak leer je papeda maken en proeven samen met de Molukse papeda-kok Ongen Matital. Papeda eet je niet met mes en vork, maar slurp je uit een kom.
Kennismaking met de Indische culinaire cultuur op het Indisch achtererf
Programma van 11.00 tot 16.00 uur:
- Indische culinaire quiz met verrassende prijzen
- videopresentatie over de Indische culinaire geschiedenis
- nasi goreng eten uit een bananenblad
- alles muzikaal opgediend door de Indische band Selection
Tentoonstelling
Als aanvulling op de kennismaking met de Indische culinaire cultuur toontde Stichting Indisch Erfgoed ook haar panelententoonstelling. De vele foto’s op de panelen geven een overzicht van de Indisch-Nederlandse geschiedenis, repatriëring, vestiging en het culture leven van Indische Nederlanders in Apeldoorn en omgeving.
Leden van de Stichting Indisch Erfgoed gaven tekst en uitleg aan de vele belangstellenden.
Van het vele aangeboden materiaal stelde Ton Bos het boek Indië in Apeldoorn in woord en beeld samen.
Apeldoorn en de 'Indisch gast'
In Apeldoorn waren veel contractpensions gevestigd. Voor hun verlof in Holland had de Indisch gast de keuze uit cultuursnuiven of pootje baden in zee in Den Haag of en voor een tijdelijke woning onder de rook van paleis Het Loo.
Maar de planters van Java en Sumatra kozen voor de natuur in en om Apeldoorn, Voor de tuin en bossen van paleis Het Loo in het bijzonder.
Apeldoorn kan zich na Den Haag de grootste stad met een Indische en Molukse gemeenschap noemen.
Repatriëring
Zo’n 20.000 Apeldoorners hebben Indische of Molukse voorouders. Hun kinderen gingen naar Apeldoornse school. Bijvoorbeeld naar de HBS (nu KSG) en kwamen bij Ton Bos in de klas.
Ze lieten hem tijdens de les of thuis hun erfgoed zien. Maar ook op de zolders van de school stond menig Indisch erfgoed dat door oudleerlingen was geschonken.
Ton Bos
Het kon niet anders dan dat de belangstelling voor de Indische en Molukse cultuur de interesse van deze Duitse leraar had gewekt.
Maar ook het heimwee van de ouders van zijn leerlingen naar alles was ze hadden moeten achterlaten. En, wat veel belangrijker was, dat hun diploma’s niet altijd werden erkend. En hoe dus menig gezin een nieuw bestaan moest opbouwen.
Ton Bos richtte de Stichting Evenementen Apeldoorn op en organiseerde uiteenlopende culturele elementen.
Voor een nog grotere belangsteling voor de Indische cultuur in Apeldoorn en omgeving, veranderde hij de naam in Werkgroep Indisch Erfgoed Apeldoorn.
Indisch in Apeldoorn
De oudste Indische ontspanningsvereniging Advando (1953) had als doel de Indische en Hollandse jongeren met elkaar in contact te brengen. Het Indisch cabaret Paljas trok volle zalen, met name Lydia Tuinenburg.
Indische bandjes oogsten veel succes bij het Apeldoorns publiek. Lydia and her Melody Strings werden wereldwijd bekend met hun liedje Send me the pilow (1959).
Indische voetbal-, vollybal-, badminton- en andere sportverenigingen met onhollandse namen als Blue Stars en Flying Shuttles maakten het hun Hollandse medesporters knap lastig.
Jarenlang heeft het Indisch Tempo Doeloe Festival veel bezoekers getrokken met Indische kunst, eten en muziek.
Met het vele verzameld materiaal van in Apeldoorn bekende Indische families hebben Ton Bos en de Stichting Indisch Apeldoorn een tentoonstelling in het stadhuis van Apeldoorn ingericht.
De vele bezoekers uit Apeldoorn en verspreid over Nederland boden nog meer beeld- en audiomateriaal aan.
Ton Bos stelde hiermee in 2010 zijn boek Indië in Apeldoorn samen.
Een uitgebreide herdruk van dit boek in combinatie met andere Indische en Molukse culturele activiteiten sluiten aan bij thema ‘Routes, Netwerken en Verbindingen’ van de Open Monumentendag 14 en 15 september 2024.
Terug naar het Indisch achtererf
Er was veel belangstelling voor de activiteiten van de Stichting Indisch Erfgoed.
Muziekliefhebbers luisterden naar de krontjong, zongen de bekende teksten mee en dansten.
Enthousiastelingen lieten in de quiz van Humphrey de la Croix hun kennis van Indisch eten en specerijen testen en smaken.
Anderen bekeken de inrichting van een Indisch huiskamer.
Vrijwilligers van het Indisch achtererf kookten in de pondok Indisch eten.
Wat is de Stichting Indisch Erfgoed?
De Stichting Indisch Erfgoed (SIE) in Apeldoorn is makelaar in Indisch erfgoed. Deze stichting stelt zich ten doel de culturele erfenis van het voormalige Nederlands-Indië te behouden, er bekendheid aan te geven en verder te geven aan voor de huidige en volgende generaties. SIE heeft samenwerkingsverbanden met organisaties in Nederland, Indonesië en buitenland op het gebied van cultureel Indisch erfgoed.
Informatie over Samenwerking Erfgoed Indische Rijsttafel (SER)
Samenwerking Erfgoed Indische Rijsttafel (SER) is een initiatief van kunstenaar Jan van Aken uit liefde voor de rijsttafel. Samen met historische Humphrey de la Croix heeft Van Aken in 2016 de Indische rijsttafel voorgedragen voor de Inventaris Immaterieel Erfgoed.
Door de samenwerking met SIE is Indisch koken toegevoegd aan de Indische rijsttafeltraditie.
Op 12 november 2022 is hun gezamenlijk borgingsproject bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland.
Samenwerking SIE en SER
SIE en SER trekken nu samen op om het erfgoed van Indisch koken de de Indische rijsttafel als traditie levend te houden en te behouden voor de toekomst. Ze dan dat met activiteiten als kookworkshops, lezingen, publicaties en een interactieve website.
Papeda slurpen in de Molukse barak
Aan tafel in de Molukse barak.
Programma van 11.00 tot 16.00 uur:
- doe mee met een wedstrijd Papeda slurpen
- luister naar de muziek van het duo RoHa
- dans mee met de Tifa Groep Totubuang onder leiding van Chris Muskita
- geniet van de muziek door Roy Tyhumury
Het programma in de Molukse barak is georganiseerd door Milly Akerina en medewerkers van het Nederlands Openluchtmuseum.
Op 4 maart 2023 werd de borgingsaanvraag Het slurpen van de papeda van Elias Rinsampessy van de Stichting Muhabbat bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland.
Het borgingsplan ‘Het slurpen van de papeda’ werd in de Molukse barak gepresenteerd door Milly Akerina van het Openluchtmuseum.
De webblog Aan tafel sluit af met een promotiefilmpje.
Webdagboek bijzonder erfgoed
Lees ook eens in het Webdagboek bijzonder erfgoed de blogs Indische eetcultuur en Indisch koken en de Indische rijsttafeltraditie.
